Het kelnersmes is een kurkentrekker met hefboom die met name door de horeca professional veel gebruikt wordt. Het ontwerp van dit kelnersmes is al meer dan 130 jaar oud en is eigenlijk al die tijd onveranderd gebleven.
Het kelnersmes van Wienke uit 1882. Bron afbeelding: Glory of Wine
Kelnersmes
Het kelnersmes is een kurkentrekker met hefboom. Het is een gereedschap dat met name bij professionele gebruikers populair is, zoals een obers, kelners en sommeliers. Het is bekend onder de naam kelnersmes, maar wordt ook wel sommeliersmes genoemd. In het engels zijn er nog veel meer name voor deze kurkentrekker: Sommelier knife, Waiter’s friend, Butler’s friend en Wine Key.
Werking van het kelnersmes
Deze kurkentrekker heeft een handvat die als hefboom kan worden gebruikt. Ook heeft het kelnersmes over het algemeen een klein mesje waarmee de capsule van de fles kan worden afgesneden. Net als bij een gewone kurkentrekker, draai je spiraalvormige ‘spijker’ in de kurk. Daarna kun je het armpje op de rand van de opening van de fles zetten. Vervolgens dien je het handvat als hefboom te gebruiken, waardoor de kurk zonder veel kracht kan worden verwijderd.
Het sommeliersmes zoals we die heden ten dage zien. Fotograaf: Haragayato via Wikipedia [CC BY-SA 3.0]
Uitgevonden in 1882
In 1882 heeft ontwerper Carl F.A. Wienke in Rostock (Duitsland) octrooi verleend gekregen op deze bijzondere kurkentrekker (Octrooinummer 20815). Het voordeel van dit kelnersmes was dat het handzaam en klein was (11,5 centimeter) en in ingeklapte versie gemakkelijk in een jaszak bewaard kon worden. Sinds 1882 is er eigenlijk maar bar weinig veranderd aan het ontwerp van Carl Wienke. Later kreeg hij ook octrooi op zijn kurkentrekker in Groot Brittannië (Nummer 2022), in Frankrijk (Nummer 155314) en in de Verenigde Staten (Nummer 283781).
Bekijk hieronder de tekening uit het Amerikaanse octrooi dat in 1883 werd verleend en zie zelf hoe actueel dit ontwerp nog steeds is
Tekening die onderdeel uitmaakt van het octrooi van de ‘lever corksrew’ van Wienke. Bron afbeelding: United States Patent and Trademark Office.
Talloze kopieën
Net als elke design klassieker werd ook het ontwerp van Wienke’s kelnersmes veelvuldig gekopieerd. Precies 15 jaar nadat Wienke octrooi kreeg op zijn uitvinding, verkreeg Eduard Becker ook octrooi op een soortgelijke kurkentrekker (nummer 76642). Dit mes werd geproduceerd door het welbekende bedrijf Solingen.
De producenten die kopieën van dit kelnersmes hebben vervaardigd, zijn op één hand niet te tellen. Ook deden allerlei varianten deden de ronde. Zo heb je exemplaren van goedkoop staal, RVS en zelfs van hout en plastic. Soms heeft het mesje karteltjes, komt het voor dat de spiraalvormige draad met teflon is ontwikkeld. Bovendien doen er kurkentrekkers met diverse kleurtjes de ronde en zijn er varianten met extra accessoires, bijvoorbeeld een opener voor kroonkurken.
Meer design in de keuken
Naast deze bijzondere kurkentrekker, vind je op deze site ook een verhaal over het Zwitsers zakmes en meer artikelen over design in de keuken zoals le Creuset Braadpan en het koffiepotje de Moka Express.
Bronnen: A Bar Above, Bullworks, Wikipedia
Geef een reactie